Bark

Bark jest najbardziej ruchomym obszarem ludzkiego ciała. Dzięki temu ręka może znaleźć się w praktycznie każdej pozycji i wykonać dowolną pracę. Bardzo duża ruchomość barku może stanowić jednak ryzyko uszkodzeń mechanicznych, których przyczyną może być zarówno uraz, jak i stopniowe zużywanie tkanek.

Budowa barku

Bark nie jest jednym stawem, lecz obszarem, w skład którego wchodzi kilka elementów wzajemnie ze sobą powiązanych. Sprawne funkcjonowanie barku zależy od ich prawidłowej synchronizacji. Poszczególne okolice tworzące bark to:

• staw mostkowo-obojczykowy stanowiący jedyne kostne połączenie kończyny górnej z klatką piersiową
• staw barkowo-obojczykowy
• staw łopatkowo-ramienny
• przestrzeń podbarkowa
• przestrzeń łopatkowo-żebrowa

Ból barku – bardzo częsta przyczyna wizyty u ortopedy

Ból barku jest jedną z najczęstszych przyczyn wizyty u ortopedy. Ważne jest zrozumienie tego, że w związku ze złożoną budową barku, istnieje wiele przyczyn bólu tego obszaru.

U ludzi młodych najczęstszą przyczyną problemów z barkiem jest uraz lub przewlekłe obciążanie związane z pracą lub aktywnością sportową. U starszych pacjentów dochodzi natomiast do stopniowego zużywania tkanek, dodatkowo na proces ten może się nałożyć świeży uraz.

Dodatkowo mogą występować choroby niezwiązane z uszkodzeniem mechanicznym poszczególnych struktur barku, ale wynikające z zaburzeń funkcji tych elementów.

Najczęstsze schorzenia barku

Najczęstsze patologie barku to:

• Bark zamrożony Dowiedz się więcej
• Konflikt podbarkowy Dowiedz się więcej
• Łopatka trzaskająca (strzelająca) Dowiedz się więcej
• Niestabilność stawu łopatkowo-ramiennego Dowiedz się więcej
• Uszkodzenia obrąbka/SLAP Dowiedz się więcej
• Uszkodzenie stawu barkowo-obojczykowego Dowiedz się więcej
• Uszkodzenia stożka rotatorów Dowiedz się więcej
• Złamania okolicy barku Dowiedz się więcej
• Zmiany zwyrodnieniowe stawu barkowo-obojczykowego (zwyrodnienia stawu barkowo-obojczykowego) Dowiedz się więcej
• Zmiany zwyrodnieniowe stawu łopatkowo-ramiennego (artroza barku) Dowiedz się więcej
• Zwapnienia stożka rotatorów Dowiedz się więcej

Diagnostyka schorzeń barku

Diagnostyka barku rozpoczyna się od dokładnego badania klinicznego pacjenta – wywiadu i oceny funkcji poszczególnych elementów barku. Jest to kluczowy etap diagnostyki. Badania dodatkowe stanowią dopełnienie badania klinicznego. Zwykle wykonuje się badania RTG, USG i rezonans magnetyczny barku, w niektórych sytuacjach również badanie tomografii komputerowej.

Leczenie schorzeń barku

Leczenie barku powinno być zawsze przyczynowe, a więc przed rozpoczęciem leczenia konieczne jest postawienie diagnozy. Leczenie operacyjne stosuje się u chorych z istotnym problemem uszkodzeń mechanicznych. W zależności od typu uszkodzeń leczenie operacyjne wykonuje się w sposób tradycyjny, czyli „na otwarto” lub wykorzystując technikę małoinwazyjną, czyli najczęściej artroskopię barku.

U większości chorych z problemami barku możliwe jest jednak leczenie zachowawcze, czyli nieoperacyjne. Polega ono na wytworzeniu pewnych mechanizmów zastępczych w przypadku chorych z uszkodzeniami mechanicznymi stawu lub przywróceniu funkcji poszczególnych elementów, jeżeli doszło do tzw. zaburzeń funkcjonalnych bez konkretnych uszkodzeń.

Leczenie zachowawcze to głównie rehabilitacja, a więc próba przywrócenia funkcji i zmniejszenia bólu barku. Dodatkowo można wspierać się lekami (doustnie lub w postaci iniekcji). Zwykle jest to stopniowy proces przywracania do zdrowia, a więc istotną rolę odgrywa tutaj czas.

Autor: Dr hab. n. med. Bartłomiej Kordasiewicz