Konflikt podbarkowy – zapalenie kaletki podbarkowej – ból przestrzeni podbarkowej

Na czym polega konflikt podbarkowy (ból przestrzeni podbarkowej)?

Konflikt podbarkowy jest prawdopodobnie jedną z najczęstszych przyczyn bólu barku. W tej „chorobie” nie ma uszkodzeń mechanicznych poszczególnych elementów stawu, ale są zaburzenia funkcji barku. Czasami zaburzenia zwyrodnieniowe ścięgien (tendinopatia), które powodują zmianę ich grubości i elastyczności mogą również powodować zaburzenie funkcji barku. Źródłem bólu jest ucisk na elementy przestrzeni podbarkowej, czyli okolicę ograniczoną od góry wyrostkiem barkowym łopatki, a od dołu głową kości ramiennej. W tej ograniczonej przestrzeni zlokalizowane są ścięgna stożka (zwanego również czasami pierścieniem) rotatorów. Pomiędzy ścięgnami i wyrostkiem barkowym znajduje się kaletka podbarkowa ułatwiająca poślizg. W warunkach prawidłowych głowa kości ramiennej wraz z przylegającymi ścięgnami ślizga się pod wyrostkiem barkowym bez przeszkód. W sytuacji patologicznej (uraz, wady postawy i związane z tym przykurcze mięśniowe, zmiany zwyrodnieniowe ścięgien) dochodzi do zaburzenia prawidłowego ruchu i zmniejszenia tej przestrzeni, czyli konfliktu pomiędzy ścięgnami i kaletką a wyrostkiem barkowym łopatki.

Jakie są przyczyny konfliktu podbarkowego (bólu przestrzeni podbarkowej)?

Nie są znane jeszcze dokładnie wszystkie mechanizmy powodujące ból w tej okolicy, ale niezależnie od przyczyny prowadzą one do zapalenia kaletki podbarkowej i rozwoju zespołu bólowego. Ból barku zaś powoduje zaburzenie funkcji mięśni, czyli nasila „konflikt”. W ten sposób powstaje typowe błędne koło, które należy przerwać, by doprowadzić do wyleczenia. Czasami ból jest skutkiem „pogrubienia”, czyli zaburzenia struktury ścięgien stożka rotatorów bez ich uszkodzenia mechanicznego. Jest to tzw. tendinopatia, najczęściej dotycząca ścięgna mięśnia nadgrzebieniowego. Obecnie wiemy, że mechanizmy powstawania bólu w okolicy barku są bardziej złożone i zależą od wielu czynników nie do końca jeszcze poznanych.

Najczęstsze objawy konfliktu podbarkowego (bólu przestrzeni podbarkowej

Głównym objawem konfliktu podbarkowego jest ból, szczególnie przy aktywności kończyny. W sytuacji długotrwałego konfliktu mogą pojawić się również ograniczenia ruchu oraz bóle nocne.

Jak wygląda diagnostyka konfliktu podbarkowego?

Diagnostyka konfliktu podbarkowego polega na dokładnym badaniu klinicznym. Ortopeda ocenia ruchomość stawu, siłę stożka rotatorów i obecność objawów konfliktu podbarkowego, Diagnostyka obrazowa polega na wykluczeniu patologii kostnych w badaniu RTG barku i ocenie USG barku. W przypadkach gdy przyczyna bólu jest niejasna lub ból nie ustępuje, mimo prawidłowego leczenia rehabilitacyjnego, pogłębia się diagnostykę o badanie rezonansu magnetycznego (MRI barku).

Leczenie konfliktu podbarkowego

Leczenie nieoperacyjne

Leczenie jest zwykle nieoperacyjne i polega na złagodzeniu bólu przez podanie leków przeciwzapalnych (doustnie lub częściej w postaci bezpośredniej iniekcji do kaletki podbarkowej) a następnie prawidłowej rehabilitacji, której celem jest przywrócenie prawidłowej funkcji łopatki i pozostałych mięśni wpływających na pracę barku. W przypadku tendinopatii bardzo istotną rolę odgrywa czas leczenia, ponieważ proces przebudowy ścięgien i przywrócenia ich uprzedniej „grubości” może zająć kilka miesięcy. Kluczową rolą w procesie powrotu do zdrowia jest prawidłowo i regularnie prowadzona rehabilitacja.

Leczenie operacyjne

Obecnie niezmiernie rzadko, tylko w przypadku długotrwałego, nawracającego i nieustępującego zapalenia kaletki podbarkowej, mimo prawidłowego leczenia rehabilitacyjnego, proponuje się leczenie chirurgiczne – artroskopię barku podczas której wykonuje się usunięcie zapalonej kaletki podbarkowej i akromioplastykę, czyli wyrównanie od spodu nierówności wyrostka barkowego.

Autor: Dr hab. n. med. Bartłomiej Kordasiewicz