Złamania okolicy barku

Złamania okolicy barku, czyli złamania obojczyka, złamania łopatki i złamania kości ramiennej stanowią łącznie około 9-10% wszystkich złamań.

Jakie są przyczyny złamań kości ramiennej, obojczyka i łopatki?

Najczęstszą przyczyną złamania jest uraz.

Złamania w okolicy barku najczęściej występują w dwóch grupach pacjentów:

• młodych osób w następstwie dużej siły działającej podczas urazu np. podczas uprawiania sportu lub wypadku
• u starszych pacjentów z osłabioną kością, np. po upadku podczas spaceru, gdy siła uszkadzająca kość jest relatywnie mała

Najczęstsze objawy złamań okolicy barku:

• ból
• ograniczenie ruchomości i siły
• w późniejszym okresie od urazu – obrzęk i zasinienie w okolicy złamania

Diagnostyka złamań obojczyka, łopatki i kości ramiennej

Jak zawsze pierwszym etapem stawiania diagnozy jest badanie kliniczne – dokładny wywiad, czyli rozmowa z pacjentem na temat urazu. Może ona pomóc w ustaleniu mechanizmu urazu, a to z kolei nasunąć badającemu ortopedzie podejrzenie uszkodzeń określonych okolic barku.

Podejrzenie złamania obojczyka, łopatki czy kości ramiennej wymaga delikatnego badania – takiego, które nie pogorszy stanu chorego. Aby potwierdzić złamanie zaleca się wykonanie klasycznego zdjęcia RTG okolicy barku. Żeby uzyskać jeszcze bardziej szczegółowe informacje, konieczne może być również badanie tomografii komputerowej barku. Decyzja o sposobie leczenia zależy od wielu czynników – typu złamania, czasu od urazu, aktywności i oczekiwań pacjenta. Zawsze jest to zależne od indywidualnej analizy korzyści oraz ryzyka związanego z danym sposobem leczenia.

Leczenie złamań obojczyka, łopatki i kości ramiennej

Leczenie nieoperacyjne

Leczenie nieoperacyjne polega na tzw. leczeniu funkcjonalnym, a więc czasowym unieruchomieniu okolicy złamania (gdyż zrost kostny pojawia się dopiero po pewnym czasie od urazu i postępuje w przypadku znacznie ograniczonego ruchu odłamów kostnych), ale zachowaniu nieznacznej ruchomości kończyny, pozwalającej na utrzymanie aktywności nieuszkodzonych stawów. Obecnie bardzo rzadko zakłada się masywne opatrunki gipsowe, raczej stosuje się różne typy ortez lub temblaków.

Leczenie operacyjne

Leczenie operacyjne proponuje się pacjentom z istotnym przemieszczeniem odłamów – są to tzw. złamania niestabilne. W przypadku leczenia operacyjnego: zakłada się, że dla prawidłowego funkcjonowania barku w przyszłości konieczne jest ustabilizowanie złamania przy pomocy różnych elementów mocujących, np. płyt, śrub, gwoździ śródszpikowych.

Obecnie uważa się, że unieruchomienie po stabilnym zespoleniu odłamów powinno być tylko czasowe, pełniąc rolę przeciwbólową. Pozwala to pacjentowi na delikatną aktywność i rehabilitację wkrótce po operacji.

Autor: Dr hab. n. med. Bartłomiej Kordasiewicz